อาการของโรคโควิด-19 (Covid-19)
อาการของโรคโควิด-19 เกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจเฉียบพลัน ส่วนมากเริ่มมีอาการหลังการได้รับเชื้อ 2-7 วันโดยมีลักษณะทางอาการดังต่อไปนี้:
สารบัญเนื้อหา
ลักษณะทางอาการของโควิด-19
- มีไข้ (อุณหภูมิกายวัดทางปากตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป ผู้สูงอายุที่เปราะบางอาจใช้เกณฑ์ 37.2 องศาเซลเซียส แต่โดยทั่วไปมักวัดอุณหภูมิด้วยเทอร์โมมิเตอร์แบบดิจิทัลทางช่องหูใช้เกณฑ์ 38 องศาเซลเซียสหรือบริเวณหน้าผาก ใช้เกณฑ์ 37.2 องศาเซลเซียส อย่างไรก็ตามอาจไม่มีไข้ได้ครึ่งหนึ่งในคนที่ติดเชื้อในช่วงแรก)
- อาการระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ เจ็บคอ มีเสมหะ หอบเหนื่อย
- อ่อนเพลีย ปวดศีรษะหรือปวดเมื่อยตามตัว
- ส่วนใหญ่มีอาการเพียงเล็กน้อย ร้อยละ 80 หายได้เอง
- ส่วนน้อยต้องรับไว้รักษาตัวในไอซียู ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจร้อยละ 2-3 และเสียชีวิตร้อยละ 1-2
- ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีโรคร่วม เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคปอด เป็นกลุ่มเสี่ยงชองโรคโควิด-19 ที่จะมีอาการรุนแรงกว่าโดยที่ร้อยละ 10-30 อาจต้องรับไว้รักษาตัวในไอซียู อัตราการเสียชีวิต ร้อยละ 4-11 ในผู้ที่อายุ 65-84 ปี และร้อยละ 10-27 ในผู้ที่อายุ 85 ปีขึ้นไป
ผู้สูงอายุอาจมีอาการที่ไม่ตรงไปตรงมาเมื่อมีความเจ็บป่วยจากโควิด-19 ข้อสังเกตุคือ
- อ่อนเพลีย
- ซึมลง
- สับสนเฉียบพลัน
- เบื่ออาหาร หรือรับอาหารทางสายยางไม่ได้
- ความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองลดลงอย่างรวดเร็ว
การดูแลสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุในช่วงระบาดของโรคโควิด-19
- หลีกเลี่ยงการเดินทางไปในสถานที่ที่มีคนแออัด รักษาระยะห่าง (social distancing) จากผู้ที่ติดเชื้อ 2 เมตร หรือราว 2 ช่วงแขน
- ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง รับประทานยาประจำตัวอย่างสม่ำเสมอ และใช้หลักปฏิบัติ 4 อ. คือ อาหาร ออกกำลังกาย เอนกายพักผ่อน ออกห่างสังคมที่แออัด
- ปิดปาก และ จมูกเวลาไอหรือจาม
- สวมหน้ากากอนามัยในกรณีที่มีอาการไข้หวัด ไอ จาม อยู่ในที่ๆมีคนแออัด หรือ ไปโรงพยาบาลและสถานที่เสี่ยงหรือใกล้ชิดผู้ที่เสี่ยง
- ไม่เอามือมาสัมผัสหน้า จมูก ปาก
- ทำความสะอาดมือบ่อยๆโดย ล้างมือด้วยสบู่ อย่างน้อยฟอกให้ทั่วมือเป็นเวลา 20 วินาที โดยเฉพาะตามง่ามมือ ซอกเล็บและเส้นลายมือที่มักจะฟอกไม่สะอาด และทำให้มือแห้ง 10 วินาที
- อาจใช้แอลกอฮอล์เจล ที่มีแอลกอฮอล์ 70% โดยควรสังเกตวันหมดอายุ และหากเปิดทิ้งไว้นาน แอลกอฮอล์จะระเหยทำให้เปอร์เซ็นต์แอลกอฮอล์ลดลงได้
- ทำความสะอาดอุปกรณ์เครื่องใช้ในบ้านให้บ่อยขึ้น เนื่องจากเชื้อไวรัสอยู่บนพื้นผิวได้นานหลายวัน
- ผ่อนคลายความเครียด
- หากควบคุมโรคประจำตัวได้ดี อาจขออนุญาตแพทย์ที่ดูแล รับยาและเลื่อนนัดหมายให้นานกว่าปกติ ลดการไปโรงพยาบาล
การใช้สื่อและข้อมูลข่าวสารสำหรับโควิด-19
- รับข้อมูลจากแหล่งที่เชื่อถือได้
- ไม่แชร์ โพสต์ ข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง
- ลดการเสพข้อมูล
- ส่งความรู้สึกที่ดี ช่วยเหลือดูแลกันในสังคม มากกว่าการวิพากษ์วิจารณ์กล่าวโทษหาคนผิดในสังคมออนไลน์
ถ้ารู้สึกป่วยและต้องสงสัยว่ามาจากไวรัสโควิด-19
- รีบไปพบแพทย์ หรือโทรสายด่วนกรมควบคุมโรค 1422
- แยกตัวจากผู้อื่น
- หากมีไข้ที่เกิดจากโควิด-19 ไม่ควรใช้ยา ibuprofen (ไอบูโพรเฟ่น) ในการลดไข้ ให้ใช้พาราเซตามอล
- ระวังการหกล้ม สับสน กินได้น้อย
โควิด-19 กับผู้ป่วยสมองเสื่อม
ภาวะสมองเสื่อมไม่ได้สัมพันธ์กับโควิด-19 โดยตรง แต่อาจส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยสมองเสื่อม ดังนี้:
1. ผลของการจัดสภาพแวดล้อมให้แยกห่างจากผู้อื่น
- รู้สึกไม่ปลอดภัย
- เหงา เบื่อ
- นอนไม่หลับ
- วิตกกังวล
- หงุดหงิด ก้าวร้าว
2. ผลจากการติดเชื้อโควิด-19 โดยตรง
- กังวล
- กระสับ กระส่าย
- ซึม
- ความสามารถในการประกอบกิจวัตรช่วยเหลือตนเองถดถอยลง
- กินไม่ได้
3. ผลต่อผู้ดูแลผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิด-19
- เครียด วิตก กังวลทั้งต่อสุขภาพของตนเองและสุขภาพของผู้ป่วย
- แพนิค(วิตกมากเกินเหตุ)
- เหนื่อยล้า หมดไฟ(ฺBurn Out) รู้สึกขาดการช่วยเหลือ
- เกิดประเด็นขัดแย้งกับผู้ป่วยมากขึ้น
การดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมในช่วงการระบาดของโรคโควิด 19
- เฝ้าระวังอาการที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เช่น ซึมหรือไม่นอน เพ้อสับสน เห็นภาพหลอน เป็นต้น
- ผู้สูงอายุที่มีสมองเสื่อมอาจมีความสามารถในการดูแลความสะอาด สุขอนามัยส่วนตัวลดลง อาจจะหลงลืม
การล้างมือ แนะนำให้มีป้ายเตือนให้ล้างมือไว้ภายในบริเวณอ่างล้างมือที่บ้าน และให้ผู้ดูแลช่วยสาธิตการล้างมือ
ไปพร้อมกัน - ทำความสะอาดอุปกรณ์ที่ผู้ป่วยหยิบจับบ่อย ๆ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ เช่น แอลกอฮอล์ 70% เป็นต้น
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่แออัดเพื่อป้องกันการติดเชื้อโควิด-19
- หากต้องจำกัดให้อยู่ในบ้าน ควรให้ได้ทำกิจกรรม งานอดิเรกต่างๆ และออกกำลังกาย
- วางแผนหาผู้ดูแลสำรองในกรณีผู้ดูแลเจ็บป่วย
- หากผู้ดูแล มีอาการสงสัยโรคโควิด-19 ควรแยกจากผู้ป่วยและเปลี่ยนผู้ดูแลได้ทันที
- หากอาการคงที่ อาจขออนุญาตแพทย์ที่ดูแล รับยาและเลื่อนนัดหมายให้นานกว่าปกติ เพื่อลดการไปโรงพยาบาลซึ่งอาจจะเสี่ยงติดเชื้อโควิด-19
ที่มาข้อมูล : ศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุระดับชาติ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล