ข้อเสื่อม ภัยเงียบที่ควรระวัง
จากที่ได้กล่าวถึงที่มาของโรคข้อเสื่อมจากบทความที่แล้ว วันนี้ทาง Zee Doctor จะมาอธิบายต่อถึง 10 อาการหลักๆของโรคข้อเสื่อม เพื่อช่วยให้เราได้สังเกตเห็นและสามารถเตรียมตัวป้องกันภัยเงียบที่กำลังจะเกิดขึ้นนี้ได้ :
สารบัญเนื้อหา 10 อาการโรคข้อเสื่อม
1. ปวดข้อ

ระยะเริ่มแรกของโรคข้อเสื่อม อาการปวดจะไม่รุนแรง จะมีอาการปวดมากเมื่อมีการใช้ข้อหรือการลงน้ำหนัก และอาการปวดจะบรรเทาเมื่อหยุดพักการใช้ข้อ ลักษณะการปวดจะเป็นแบบปวดลึกๆ อยู่ภายในข้อ เมื่ออาการรุนแรงมากขึ้นอาการปวดจะมากตามไปด้วย อาการของโรคข้อเสื่อมสามารถปวดได้ตลอดเวลาทั้งกลางวันและกลางคืน อาการปวดจะเป็นเฉพาะข้อที่มีสภาพเสื่อมแต่อาจพบอาการปวดร้าวไปยังข้อที่อยู่บริเวณใกล้เคียงได้
อาการปวดอาจเกิดจากมีแรงดันบริเวณเยื่อหุ้มกระดูก ( periosteum ) จากกระดูกงอก การเพิ่มแรงกดดันต่อกระดูกใต้กระดูกอ่อน หรือการมีเลือดคั่งจากมีแรงดันในไขกระดูก หรือกระดูกส่วนทราบิคิวลาร์หัก หรือเอ็นและกล้ามเนื้อรอบข้อถูกดึงรั้ง และการอักเสบของเยื่อบุข้อและเยื่อหุ้มข้อ
2. ข้อฝืดขัด

ระยะแรกๆของอาการอาจเป็นๆ หายๆ เมื่อขยับเคลื่อนไหวหรือใช้งานอาการจะดีขึ้น แต่ถ้ามีอาการรุนแรงจะเกิดการฝืดขัดมากขึ้นและมักเป็นในตอนเช้า โดยอาการฝืดขัดของข้อจะเป็นอยู่ไม่นานเกิน 30 นาที
3. ข้อบวมและโต หรือ ข้อใหญ่ผิดรูป

หรือเรียกว่า (bony enlargement) เกิดจากกระดูกที่งอกโปนบริเวณข้อ เมื่อโรครุนแรงจะพบอาการของขาที่โก่งขึ้น (bow leg) ซึ่งพบได้บ่อยกว่าอาการเข่า(ขา)ฉิ่ง (knock knee) ส่วนอาการบวมเกิดจากน้ำซึมซ่านในข้อหรือ (effusion) จากการอักเสบ ดังนั้นอาการข้อบวมโตและผิดรูปจึงเป็นอาการของโรคข้อเสื่อมที่ต้องคอยสังเกต
เพิ่มเติม อาการขาฉิ่งคือความผิดปกติของเข่าที่พบได้บ่อยในทุกเพศและทุกวัย ซึ่งนอกจากความผิดปกตินี้จะทำให้เสียบุคลิกภาพแล้ว ยังอาจทำให้มีอาการปวด เดินลำบาก และสามารถนำไปสู่ปัญหาโครงสร้างอื่นๆ ของร่างกายได้ด้วย
ข้อมูลอ้างอิง: honestdocs.co ข้อมูลเพิ่มเติม
4. ข้ออุ่น
พบในรายที่มีอาการอักเสบของข้อ

5. เจ็บบริเวณข้อ
กดเจ็บบริเวณข้อ เป็นอาการบ่งชี้ว่าเริ่มเข้าสู่ภาวะโรคข้อเสื่อม สามารถบรรเทาอาการปวดเบื้องต้นได้ด้วยการใช้สายรัดข้อเข่า สนใจสินค้า สายรัดข้อเข่า ดูรายละเอียด>>
6. มีเสียงดังกรอบแกรบในข้อ
หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า (crepitus) อาการนี้เกิดจากการเสียดสีของกระดูกใต้กระดูกอ่อน จากการที่กระดูกผิวข้อถูกทำลายโดยเฉพาะบริเวณข้อเข่าถ้าข้อเข่าเสื่อม
7. พิสัยการเคลื่อนไหวของข้อลดลง

หรือ (range of motion) จะพบเมื่อโรคข้อเสื่อมรุนแรงมากขึ้นเนื่องจากกระดูกอ่อนผิวข้อถูกทำลายทำให้ผิวข้อไม่เรียบ อาจจะเกิดอาการกล้ามเนื้อรอบข้อหดเกร็ง เยื่อหุ้มข้อดึงรั้งและหดตัว และการงอกใหม่ของกระดูกที่ขัดขวางการเคลื่อนไหวของข้อ
8. ข้อผิดรูปหรือพิการ
ส่วนใหญ่มักพบบริเวณข้อของนิ้วมือ
9. ความมั่นคงของข้อเสียไป
พบมากโดยเฉพาะข้ออักเสบจากโรครูมาตอยด์ ส่วนข้อที่เสื่อมเนื่องจากมีกระดูกงอกใหม่ทำให้ความมั่นคงของข้อไม่เสียมาก

10. กล้ามเนื้อรอบข้อลีบเล็ก
สาเหตุหลักมาจากการลดการใช้งานของข้อต่างๆ ภายในร่างกาย
สรุป:
โรคข้อเสื่อมพบได้บ่อยในผู้สูงอายุและสร้างความยากลำบากในการดำเนินชีวิตประจำวันสำหรับผู้สูงอายุ ถึงแม้ว่าในปัจจุบันโรคข้อเสื่อมจะมีวิธีการรักษาที่ก้าวหน้าแต่การป้องกันก็ยังเป็นวิธีการที่สำคัญซึ่งผู้ป่วยจะต้องมีการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันการเสื่อมของข้ออย่างเหมาะสม ทั้งยังสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของข้อและกล้ามเนื้อรอบข้อให้นานที่สุด
หรือถ้าผู้ป่วยโรคข้อเสื่อมมีความจำเป็นที่จะต้องรักษาพยาบาลอาการของโรคข้อเสื่อม ผู้ป่วยควรมีการปรับรูปแบบการดำเนินชีวิตเพื่อให้ข้อที่เปลี่ยนมีการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพยาวนานที่สุด
แหล่งที่มาข้อมูลเรื่องโรคข้อเข้าเสื่อม:
การพยาบาลผู้สูงอายุ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศิริรัตน์ ปานอุทัย
โรคข้อเข่าเสื่อม โดย สมาคมรูมาติสซั่มแห่งประเทศไทย: https://bit.ly/2ViVnDL