อุบัติเหตุจากการตกเตียงเป็นเรื่องใกล้ตัวที่เกิดขึ้นได้บ่อยสำหรับผู้สูงอายุ การตกเตียงฟังดูเหมือนจะเป็นเรื่องไกลตัวแต่ในความเป็นจริงแล้วไม่ใช่ การตกเตียงเป็นอุบัติการณ์ที่ควรระวังเพราะถ้าผู้สูงอายุเกิดพลาดตกเตียงขึ้นมา จะส่งผลให้เกิดการบาดเจ็บได้ตั้งแต่การบาดเจ็บของเนื้อเยื่อ สามารถเกิดภาวะแทรกซ้อน กระดูกหัก กระดูกทรุด ไม่สามารถทรงตัวหรือลุกขึ้นยืนและเดินได้ หรือถ้ารุนแรงมากอาจถึงขั้นอันตรายจนถึงแก่ชีวิต
credit photo created by freepix – www.freepik.com
สิ่งสำคัญเบื้องต้นคือต้องมีการคอยเฝ้าระวังผู้สูงอายุจากลูกหลานหรือผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด ในบางกรณีปัญหาการตกเตียงในผู้สูงอายุก็มาจากการขาดความรู้ ความเข้าใจในการป้องกันปัญหาอย่างถูกวิธี
อาการบาดเจ็บจากการตกเตียงในผู้สูงอายุมีอะไรบ้าง
การตกเตียงในผู้สูงอายุมักมีสาเหตุมาหลักมาจากการลืมยกราวกั้นเตียงขึ้น หรือบางครั้งก็เกิดจากตัวที่นอนทีนุ่มเกินไปทำให้ขณะพลิกตัวเพื่อจะลุกขึ้นยืนทำได้ลำบาก เกิดการพลาดเสียการทรงตัวและล้มได้ ทั้งยังมีสาเหตุมาจากความเสื่อม การถดถอยของสภาพร่างกาย หรือเกิดจากโรคภัยไข้เจ็บ เป็นผลให้การทำงานของอวัยวะต่างๆลดลง ความจริงแล้วการลื่นล้มจากเตียงสามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศ ทุกวัย แต่ถ้าเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ การฟื้นตัวของร่างกายจะทำได้ช้ากว่า
อาการบาดเจ็บจากการตกเตียงที่พบบ่อยในผู้สูงอายุได้แก่ การหักของกระดูกสะโพก ซึ่งอาจเป็นสาเหตุทำให้มีอาการบาดเจ็บและเกิดความพิการ รวมทั้งมีความเสี่ยงต่อชีวิตค่อนข้างสูง เนื่องจากผู้สูงอายุส่วนใหญ่จะมีภาวะกระดูกบาง กระดูกพรุน และกระดูกทรุด เมื่อตกเตียงลงมาหรือล้มกระดูกจึงเกิดการแตกหักได้ง่าย
อาการที่สงสัยว่ามีกระดูกสะโพกหัก คือ หลังจากตกเตียง/หกล้ม ผู้สูงอายุจะมีอาการปวดบริเวณสะโพกที่หัก ลุกเดินไม่ได้ หรือลงน้ำหนักขาที่สะโพกหักไม่ได้ ถ้าลูกหลานสงสัยว่ากระดูกสะโพกหักควรให้ผู้สูงอายุนั่งหรือนอนพักในท่าที่สบาย พยายามอย่าเคลื่อนย้ายผู้สูงอายุ หรือถ้าจำเป็นให้โทรเรียกรถพยาบาลมารับไปตรวจโดยเร็ว
แนวทางในการปฐมพยาบาลและดูแลผู้สูงอายุตกเตียงเบื้องต้นได้แก่:
- ถ้ามีศีรษะกระแทกหรือไม่รู้สึกตัว ให้นอนท่าเดิม ไม่ขยับและเรียกรถพยาบาล หรือ สายด่วน 1669
- ถ้าผู้สูงอายุ/ผู้ป่วย รู้สึกตัวดีและมีอาการปวดต้นคอร่วมด้วยให้นอนราบไม่หนุนหมอน พยายามขยับตัวผู้ป่วยให้น้อยที่สุด
- ถ้าผู้สูงอายุมีอาการปวดสะโพกหรือต้นขา จัดให้ผู้สูงอายุ/ผู้ป่วยนอนในท่าที่ปวดน้อยที่สุดแล้วเรียกรถพยาบาล ไม่ควรเคลื่อนย้ายเองเพราะอาจทำให้มีการเคลื่อนของกระดูก
- ในกรณีที่มีแผลเลือดออก ให้ญาติใช้ผ้าสะอาดกดไว้นาน 10-15 นาที และเรียกรถพยาบาลหรือสายด่วนฉุกเฉิน 1669 โดยด่วน
แหล่งที่มาข้อมูลเรื่อง อาการบาดเจ็บและดูแลผู้สูงอายุหกล้มและตกเตียง
ข้อมูลอ้างอิง:
สถาบันรับรองมาตรฐานไอเอสโอ ( Inno Thai): https://bit.ly/3aYBt97
ข้อมูลสุขภาพโรงพยาบาลกรุงเทพ: https://bit.ly/3d9ganZ
